Het lijkt erg makkelijk om te typen, geef gewoon een definitie! Maar de praktijk leert dat “horsemanship” definiëren nog niet zo simpel is. Er is geen vaste definitie te vinden op internet. Er zijn erg veel verschillende interpretaties. In deze blog wil ik jullie mijn versie laten lezen.
In het horsemanship wereldje zijn er érg veel verschillende manieren om aan horsemanship te doen. Sommige mensen beginnen vanuit vrijheid, anderen beginnen aan een touw. De ene werkt vanop zijn paard met een handpaard, de andere werkt liever vanop de grond. De werkwijze is misschien bij iedereen een beetje anders, maar het doel is hetzelfde: een betere samenwerking met je paard.
En dàt is waarover het gaat. Samenwerken met je paard. Het is niet het doel om wat te kunnen rijden en zo goed mogelijk te kunnen blijven zitten en dan een “goede ruiter” genoemd te worden. Het is niet het doel om elk paard op de trailer te kunnen zetten door gewoon zo veel druk te geven dat het paard in de trailer vlucht. Het is niet het doel om je paard door de piste te sleuren omdat je door de adrenaline geen stuur meer hebt om toch maar je parcours rond te kunnen rijden.
Het gaat meer over hoe je werkt met je paard. Luister je naar wat hij probeert duidelijk te maken? Kan je hem helpen om zich beter te voelen? En dit gaat niet over je paard alles laten doen wat hij maar wil. Net zoals bij mensen, is het nodig om grenzen te stellen. Er is een reden waarom papflesveulens regelmatig uitgroeien tot onhandelbare paarden. Zij hebben immers niet altijd de opvoeding gekregen van hun moeder, waardoor ze geen grenzen hebben leren kennen.
Wanneer we oefenen met ons paard met goed horsemanship als strategie, moeten we een balans zoeken tussen een beste vriend zijn van ons paard én een goede trainer. We willen dat ons paard leert hoe hij zich moet gedragen in onze mensenwereld (Ze moeten namelijk met erg andere dingen kunnen omgaan dan de volledig wilde paarden. Denk maar aan verkeer, een ruiter op hun rug, trailers,…), maar tegelijk willen we ook dat ons paard graag bij ons is. We gaan de paarden dus niet trainen door angst en brute kracht.
Wat is een enorm belangrijk onderdeel van goed horsemanship? De skills van de mens. En dat is waar het soms misgaat.
Sommige mensen zijn geen voorstander van horsemanship, omdat ze slechte ervaringen hebben met iemand die ze zagen trainen met paarden. Ze waren te hard in hun handelingen of het paard werd enkel nog meer gefrustreerd. Het is niet het principe van horsemanship dat slecht is, maar de uitvoering ervan. Om de oefeningen goed te kunnen uitvoeren, heb je skills nodig die je niet van de ene op de andere dag kan bekomen. Je moet een goede timing en feel ontwikkelen om je paard zo goed mogelijk te kunnen helpen. Daarnaast is het belangrijk dat je als goede horseman (of woman 😉 ) je paard goed leert lezen, zodat je kan reageren op kleine signalen. Tot slot moet je ook érg goed je eigen mindset en emoties de baas kunnen.
Goed horsemanship zorgt ervoor dat je paard mentaal stabieler wordt. Angstige paarden worden er rustiger en van, luie paarden krijgen meer motivatie, speelse paarden leren hoe ze op een veilige manier hun energie kwijt kunnen,… Wordt je paard door je training net heel introvert? Reageert het op een slaafse manier? Of wordt hij net heel kwaad? Dan is het belangrijk om de situatie te evalueren. Er kan namelijk veel aan de hand zijn. Het horsemanship wordt niet correct uitgevoerd, de timing zit verkeerd, het paard wordt verkeerd begrepen,…
Maar soms kan het ook zijn dat alles correct wordt uitgevoerd, maar je het probleem nu gewoon hebt blootgelegd. Dan is het een kwestie van doorwerken. (Zo zal een kind dat heel zijn leven altijd een “Ja” heeft gekregen, bij de eerste keer “Nee”, dit waarschijnlijk niet aanvaarden zonder een driftbui 😉 ) En zoals gezegd is het soms nodig om “Nee” te zeggen, zolang dit maar met respect en duidelijkheid naar het paard toe wordt uitgelegd.
Hoe doe je dat dan? Horsemanship?
Het basisprincipe is eigenlijk dat je de training van je paard in stapjes opsplitst. Zo kan je ze goed voorbereiden op wat het paard gaat leren.
We starten vanop de grond, omdat we zo het paard op een veilige manier kunnen leren hoe we gaan communiceren. (In het zadel gebeurt er namelijk al erg veel. Het paard moet dan al kunnen omgaan met het zadel, gewicht van de ruiter, beweging op zijn rug, sturen,…) Door verschillende oefeningen te doen, kunnen we starten met te communiceren met ons paard. Wij leren om de signalen van het paard te herkennen, zodat we daarop kunnen inspelen. Hoe beter we daarin worden, hoe beter we ons paard kunnen helpen. Hebben we een goede basiscommunicatie? Dan kunnen we onze communicatie gaan verfijnen en specifieker gaan trainen. (Vooraleer je je paard op de trailer wil zetten, is het handig dat hij leert wat een halster is en dat hij de druk van het touw kan volgen in plaats van er tegenin te gaan, om maar een voorbeeldje te geven) Deze basiscommunicatie komt terug in alles wat we met onze paarden doen! De paarden eten brengen zonder omver gelopen te worden (= eigen ruimte respecteren), de paarden naar de weide brengen (= druk volgen in plaats van er tegenin gaan), je paard laten draaien in de poetsplaats (= wijken voor druk/suggestie),…
Zo is horsemanship ook niet verbonden aan een specifieke tak. Je kan horsemanship combineren tijdens het dressuur, springen, eventing, ranchwork,… Het gaat niet om wàt je doet, maar hoe.
Samenwerken met je paard, daar gaat het om.